Een testament. Wat is dat eigenlijk?

Leestijd: 3 minuten

De nalatenschap

Als iemand overlijdt, moet er van alles geregeld worden. Eerst de uitvaart natuurlijk. Daarna de nalatenschap, ook wel erfenis genoemd. Een erfenis is het totaal van alles wat iemand heeft aan vermogen en schulden, op het moment van overlijden. De overledene laat die spullen en schulden na aan de nabestaanden.

Wie bepaalt hoe een erfenis wordt verdeeld?

Wanneer de overledene géén testament heeft gemaakt, zegt de wet wie wat erft en hoe de nalatenschap wordt verdeeld. Op deze wettelijke regels kunt u zelf een uitzondering maken. Dat doet u door een testament op te laten stellen bij een notaris. In een testament bepaalt u wie wat krijgt; u verdeelt zelf uw spullen en schulden.

Het testament en uw partner

Een testament is een individuele wilsbeschikking. Dat betekent dat alleen u een eigen testament maakt. Heel vaak maken partners tegelijk testamenten, waar ook ongeveer hetzelfde in staat. Daarom denken mensen dat ze alleen een testament samen met hun partner kunnen maken óf dat ze het testament niet zelf kunt veranderen. Nou moet een verandering inderdaad altijd door de notaris worden vastgelegd, maar u bepaalt zelf wat u in het testament wilt zetten. U bent niet afhankelijk van de wensen van uw partner en u hoeft daar ook geen rekening mee te houden.

Ik geef een voorbeeld:
Jan en Marie komen samen bij de notaris om hun testamenten te maken. Ze benoemen elkaar tot erfgenaam. Jan wil eigenlijk ook zijn broer Piet een deel geven. Marie wil dat niet. De volgende dag belt Jan naar de notaris: hij wil echt dat Piet ook een deel krijgt. De notaris zet de wens van Jan in het testament van Jan. Bij het ondertekenen van de testamenten zegt Jan niets. De notaris ook niet, want die heeft een geheimhoudingsplicht.

Als Jan overlijdt, gaat Marie naar de notaris voor een verklaring van erfrecht. De notaris vertelt dan pas dat ook Piet recht heeft op een deel van de nalatenschap. De wens van Jan is vastgelegd. De wens van Marie ligt vast in haar eigen testament.

Wat is een executeur?

In een testament kunt u iemand aanwijzen die de erfenis namens u afhandelt. Dat heet een executeur. Sinds 2003 kan een executeur alleen bij testament worden benoemd. De term executeur-testamentair is dus dubbelop.

Het testament en de uitvaart

Ook kunt u in het testament uw wensen voor uw uitvaart vastleggen. Als u bijvoorbeeld niet wilt dat alle buren komen, kunt u dat erin zetten. Echter, meestal wordt een testament pas ná de uitvaart gevonden, dus u kunt dat soort dingen beter ergens anders vastleggen.

Klopt het dat alle testamenten centraal worden geregistreerd?

Alle testamenten in Nederland worden geregistreerd bij het Centraal Testamenten Register (CTR) in Den Haag. Het CTR legt alleen vast dat iemand een testament heeft gemaakt, niet wat erin staat. U kunt namelijk altijd uw testament veranderen; dat heet herroepen. Tenminste, zolang u geestelijk gezond bent. Als u wilt weten of degene die overleden is een testament heeft gemaakt, kunt u dit zelf bij het CTR navragen. Het testament vraagt u op bij de notaris die het heeft opgesteld. De kosten daarvan zijn voor uzelf.

Ik heb een testament opgevraagd. En nu?

Met het testament kan ARAG u helpen om uw erfdeel of uw legitieme portie vast te stellen. Heeft u vragen over uw rechten nadat iemand is overleden? Dan kan ARAG u helpen. Meld uw zaak en doe het testament erbij. Mijn collega’s en ik kunnen meestal snel zien wat uw rechten zijn.