Een testament. Wat is dat eigenlijk?
Wil je een testament regelen? ARAG-jurist Caroline Romeijn legt uit wat het is, hoe het werkt en welke misverstanden er bestaan.
Leestijd: 3 minuten
Wat is een testament?
Een testament is een document waarin iemand beschrijft wat er na zijn of haar dood moet gebeuren met de spullen en bezittingen die hij of zij achterlaat.
Een erfenis is alles wat iemand achterlaat na overlijden, zoals geld, huizen, persoonlijke spullen en schulden. Hoe deze erfenis wordt verdeeld, hangt af van wat er in het testament staat of van de wettelijke regels als er geen testament is.
In het kort is een testament een officieel document waarin iemand aangeeft hoe zijn of haar bezittingen en schulden verdeeld moeten worden na het overlijden. Het testament regelt dus de verdeling van de erfenis.
Wie bepaalt hoe een erfenis wordt verdeeld?
Wanneer de overledene géén testament heeft gemaakt, zegt de wet wie wat erft en hoe de nalatenschap wordt verdeeld. Op deze wettelijke regels kun je zelf een uitzondering maken. Dat doe je door een testament op te laten stellen bij een notaris. In een testament bepaal je wie wat krijgt; je verdeelt zelf je spullen en schulden.
Het testament en je partner
Een testament is een individuele wilsbeschikking. Dat betekent dat alleen jij een eigen testament maakt. Heel vaak maken partners tegelijk testamenten, waar ook ongeveer hetzelfde in staat. Daarom denken mensen dat ze alleen een testament samen met hun partner kunnen maken óf dat ze het testament niet zelf kunt veranderen. Nou moet een verandering inderdaad altijd door de notaris worden vastgelegd, maar je bepaalt zelf wat je in het testament wilt zetten. Je bent niet afhankelijk van de wensen van je partner en je hoeft daar ook geen rekening mee te houden.
Een voorbeeld:
Jan en Marie komen samen bij de notaris om hun testamenten te maken. Ze benoemen elkaar tot erfgenaam. Jan wil eigenlijk ook zijn broer Piet een deel geven. Marie wil dat niet. De volgende dag belt Jan naar de notaris: hij wil echt dat Piet ook een deel krijgt. De notaris zet de wens van Jan in het testament van Jan. Bij het ondertekenen van de testamenten zegt Jan niets. De notaris ook niet, want die heeft een geheimhoudingsplicht.
Als Jan overlijdt, gaat Marie naar de notaris voor een verklaring van erfrecht. De notaris vertelt dan pas dat ook Piet recht heeft op een deel van de nalatenschap. De wens van Jan is vastgelegd. De wens van Marie ligt vast in haar eigen testament.
Wat is een executeur?
In een testament kun je iemand aanwijzen die de erfenis namens jou afhandelt. Dat heet een executeur. Sinds 2003 kan een executeur alleen bij testament worden benoemd. De term executeur-testamentair is dus dubbelop. Lees hier meer over wat een executeur allemaal doet.
Het testament en de uitvaart
Ook kun je in het testament je wensen voor je uitvaart vastleggen. Als je bijvoorbeeld niet wilt dat alle buren komen, kun je dat erin zetten. Echter, meestal wordt een testament pas ná de uitvaart gevonden, dus je kunt dat soort dingen beter ergens anders vastleggen.
Klopt het dat alle testamenten centraal worden geregistreerd?
Alle testamenten in Nederland worden geregistreerd bij het Centraal Testamenten Register (CTR) in Den Haag. Het CTR legt alleen vast dat iemand een testament heeft gemaakt, niet wat erin staat. Je kunt namelijk altijd je testament veranderen; dat heet herroepen. Tenminste, zolang je geestelijk gezond bent. Als je wilt weten of degene die overleden is een testament heeft gemaakt, kun je dit zelf bij het CTR navragen. Het testament vraag je op bij de notaris die het heeft opgesteld. De kosten daarvan zijn voor jezelf.
Ik heb een testament opgevraagd. En nu?
Met het testament kan ARAG je helpen om je erfdeel of je legitieme portie vast te stellen. Heb je vragen over je rechten nadat iemand is overleden? Dan kan ARAG je helpen. Meld je zaak en doe het testament erbij. Mijn collega’s en ik kunnen meestal snel zien wat je rechten zijn.
